Sensorisch speelgoed – spelen met voelen, horen, kijken
Sensorisch speelgoed prikkelt zintuigen op een zachte, gecontroleerde manier. Kinderen mogen kneden, knijpen, rammelen, voelen, draaien en zo ontdekken wat hun lijf en hoofd fijn vinden. Het is ideaal voor drukke dagen, voor nieuwe ervaringen (textuur, geluid, licht) en voor kids die wat extra zintuiglijke input nodig hebben. Je hoeft niet alles tegelijk te geven – één goed gekozen item doet vaak meer dan een hele mand vol.
Snel kiezen – mini-check
leeftijd: sensorisch speelgoed baby / 1 jaar / 2 jaar / 3 jaar / 4 jaar
materiaal: wasbaar, food-grade of textiel zonder losse vezels
prikkelsterkte: begin zacht, bouw op
doel: kalmeren of juist activeren?
berg op in een bak zodat je makkelijk roteert
Sensorisch speelgoed baby
Bij een baby draait het om veilig ontdekken. Sensorisch speelgoed baby is zacht, licht en makkelijk vast te pakken. Ribbels, knisperstof, ringen die je kunt sabbelen, een speeltje dat zacht rammelt – dat zijn precies de dingen die de hersenen helpen “dit voelt zo, dit klinkt zo”. Kies voor wasbaar, geen losse onderdelen en liefst meerdere texturen in één speeltje.
Sensorisch speelgoed 1 jaar
Rond 1 jaar komt er meer beweging bij. Sensorisch speelgoed 1 jaar mag rollen, rammelen en tegen een stootje kunnen. Denk aan stapelringen met verschillende structuren, balletjes met nopjes, pop-it speeltjes of siliconen bijt- of duwspeelgoed. Korte speelmomenten van 3–5 minuten zijn genoeg, daarna wissel je naar iets anders. Hoe duidelijker het effect is – bijvoorbeeld drukken geeft geluid, rollen geeft trilling – hoe sneller je dreumes snapt wat de bedoeling is.
Sensorisch speelgoed 2–4 jaar
Sensorisch speelgoed 2 jaar: vul- en gietspel, textuurkaarten, voelmemorie, zachte klei. Kinderen kunnen al kiezen welke prikkel ze willen, dus bied 2–3 opties tegelijk aan.
Sensorisch speelgoed 3 jaar: iets meer uitdaging zoals sensomotorische banen (knikkers, rijgen), lichttafels met transparante vormen, zand/deeg dat je in vormpjes duwt.
Sensorisch speelgoed 4 jaar: combineren mag – voelen + bouwen, geluid + patroon, sorteren op textuur. Hier kun je al kleine opdrachten geven maak een zacht–hard–zacht rijtje.
TickIt - gerenommeerde producent van sensorisch speelgoed
Transparante & licht-speelsets TickiT maakt heel veel materialen om te kijken, vergelijken en licht door te laten: Sensory Blocks, Easy Hold Glitter Panels, licht- & kleurmaterialen. Kinderen zien zand, water of glitters bewegen en kunnen kleuren over elkaar leggen – super voor ontdekspel en voor op een lichttafel.
Tactiele en geluidssensoren Sets zoals de Sensory Reflective Sound Buttons en textuurballen geven tegelijk voelen én horen: glad, spiegelend staal met verschillende geluidjes binnenin of zachte noppenballen die oplichten. Goed voor focus en ook fijn bij SENS/SO kinderen dankzij voorspelbare, herhaalbare prikkels.
Siliconen & vloeractiviteiten De SiliShapes Sensory Circles en vergelijkbare rubber-/siliconenvormen hebben verschillende structuren die je met handen of voeten kunt ontdekken. Je legt ze op de vloer of tafel en laat kinderen matchen, voelen of een route lopen – top voor sensomotoriek.
Open-ended, onderwijsgericht TickiT is van oorsprong een educatieve UK-ontwikkelaar (Commotion) en werkt met leerkrachten; daarom zijn de sets open-einde, stevig en vaak inzetbaar voor meerdere leeftijden – van peuters tot kleuters en ook in de opvang/therapie.
Sensorisch speelgoed autisme
Bij kinderen met prikkelgevoeligheid of autisme kan sensorisch materiaal veel rust brengen. Belangrijk is voorspelbaarheid: één textuur per keer, niet te veel kleuren, duidelijk begin/einde. Zachte knijpballen, kauwsieraden, druk-/pop-it panelen of een voelbak met maar één vulling rijst, foam, waterbeads onder toezicht geven houvast. Laat je kind ook zélf kiezen – sommige kids zoeken juist diepe druk, anderen juist licht en geluid. Sensorisch hoeft niet schreeuwerig te zijn.
Sensomotorisch speelgoed – wat is het verschil?
Sensomotorisch speelgoed koppelt voelen direct aan bewegen. Dus niet alleen een bal met nopjes, maar een bal die je moet duwen door een tunnel. Niet alleen een rijgkraal, maar een rijgkraal met weerstand. Dit is fijn om handspieren, coördinatie en lichaamsbesef te trainen, zonder dat het therapie lijkt. Zet het op tafel of op de grond, en laat je kind zitten of knielen – een andere houding geeft weer andere prikkels.
Hoe introduceer je sensorisch speelgoed in de spelletjes van je kind?
Zet een rustige bak neer met 3–4 items en wissel wekelijks. Leg er altijd één rustig item in en één wow-ding (rammel, licht, pop-it). Speel even mee en benoem wat je kind doet: je duwt, dat klinkt zacht, dit is ruw. Zo koppel je taal aan gevoel. En: stop als je merkt dat je kind klaar is – overprikkeling is het tegenovergestelde van wat je wilt.
Veiligheid & onderhoud
Kies voor CE-gemarkeerd speelgoed, liefst silicone of wasbaar textiel, en check regelmatig op scheurtjes of lekkende vulling. Alles wat in de mond gaat: korter aanbieden en daarna schoonmaken. Bij vullingen, rijst, gries, waterbeads altijd toezicht houden en opruimen na het spelen.
